Bertien Minco

Ayn of Ivo?

Trek je nooit iets aan van wat iemand op facebook over een voorstelling schrijft. Dat is voor mij de les van de week. Net toen ik Yolande had toegezegd mee te gaan naar de premiere, las ik dat iemand het enorm saai en lang gevonden had. De voorstelling duurt vier uur, dus ik ging gewapend met pepermunt en nootjes naar de Rabozaal en had er een hard hoofd in. Ik vind doorgaans de dingen al snel lang en saai. Heb niet veel geduld. Maar niets van dat al. Ik vond het mooi, fascinerend én verschrikkelijk. Alleen had ik enorme spijt dat ik het boek niet eerst gelezen had. Van Ayn Rand weet ik dat ze in Sint Petersburg geboren is en naar Amerika gevlucht is in de jaren ’20. Dat ze in haar werk het individu bezingt en het vermogen om zelf het leven te maken en dat ze daardoor omarmd is wordt door fervente kapitalisten, door Republikeins Amerika. Wat ik zag was anders. Ik zag een architect die zo trouw bleef aan zijn eigen principes dat hij zelf zijn eigen bouwwerken verwoestte en in een steengroeve moest werken en een andere architect die niets liever maakte dan wat in de smaak viel bij het grote publiek en over lijken ging om grote opdrachten binnen te halen. Ik zag een krantenmagnaat die bezig was om met al zijn krantenmacht de publieke opinie te bepalen. Dat leek mij toch een enorme aanval op het kapitalisme. Geld en macht corrumperen, maar van al teveel principes word je ook bepaald niet gelukkig. Had ik hier te maken met Ayn of Ivo? Dat wist ik niet precies, omdat ik dat verdomde boek dus niet gelezen had. Wel keek ik naar geweldige acteurs, Ramsy Nasr met stip op één. Maar ook de Aus Greidanus jr, Hans Kesting, Hugo Koolschijn; allemaal erg goed. Alleen de vrouwen, de vrouwen bij Ivo. Dat is toch wel een puntje. Er waren er twee. Tamar van den Dop in een wat ondankbare rol als vrouw die zo graag met één van die architecten zou trouwen, maar werd gepasseerd door de andere vrouw, Halina, de spiderwoman. Zoals we van haar gewend zijn was ze binnen drie minuten uit de kleren, werd ze een paar keer flink genomen, met de camera erop en daarna moest ze dood. Die mannen zijn gewoon slecht, maar vrouwen het echte kwaad. Zag ik hier de hand van Ayn Rand of Ivo ten Hove? En is Halina niet een soort slaaf van deze regisseur? In de pauze zag ik Chris Nietvelt voorbij schuiven. Zij was eerst dit meisje, dat alsmaar bloot en dood moest, maar is nu wat ouder en doet niet meer mee. Met Yolande afgesproken dat we het boek gaan lezen en het er dan nog eens over gaan hebben. Theater dat aanzet tot lezen. Lijkt mij een mooie opbrengst van een fascinerende middag/avond. En ik vond het niet saai en...

Anne en de rode loper

Het regende hard gisteravond. Ik had de tram genomen in plaats van de fiets en ik ontmoette mijn vriendin Dineke Stam bij steiger 14 achter het Centraal Station. Vanaf daar vertrok een bootje naar het nieuwe theater aan de Danzigerkade. Ik had Dineke mee gevraagd (Camille bedankte beleefd) omdat ze heel lang voor de Anne Frank Stichting heeft gewerkt en daarom de hele ‘business’ goed kent. En omdat ze erg gezellig is natuurlijk. Het was leuk op het salonbootje. We kregen een schoolreisjes-gevoel. Er was een jongen in paniek bezig om zijn black tie te strikken. Hij vroeg iedereen die aan boord stapte om hulp. De meeste mannen konden hem niet helpen, want die hadden van die kant en klare strikken, die je alleen maar even hoeft vast te maken met een haakje. Met behulp van een instructie op youtube via een medepassagier lukte het. Er kwam een Japanse delegatie aan boord met een vrouw helemaal in het goud gekleed, werkelijk schitterend, met gouden armstukken en enorme oorbellen. Dineke vertelde me dat Anne Frank in Japan enorm populair is en dat ze daar de menstruatie ‘Anne’s day’ noemen, maar dan in het Japans natuurlijk. Aangekomen bij het theater regende het nog harder en moesten we achter aansluiten in de rij, eindeloos lang. Het leek wel die van het Anne Frank Huis. Storm, regen, mensen met paraplu’s, drijfnatte avondjurken. De rode loper was bedekt met een enorme laag schuim. Dat had geen bedoeling, maar het schoonmaakmiddel was blijkbaar wel aangebracht maar niet verwijderd en was in de regen gaan schuimen. Dus iedereen waadde met zijn mooiste schoenen door schuim. Zoals je dat ook wel eens hebt in op het strand op een stormachtige dag. Eenmaal binnen ging ik op zoek naar de plek waar ik mijn brief moest inruilen voor tickets, maar daar was ook iets niet helemaal goed gegaan. We mochten naar binnen en gaan zitten waar we wilden. Geen controle niets. Jullie hadden dus allemaal gewoon mee kunnen komen! Wie er allemaal waren; nou, wie niet. Iedereen die wel eens aanschuift in een of andere talkshow of mensen die erop leken. De hoge en de lage kunsten dwars door elkaar (Freek de Jonge en iemand van de 3 J’s). We gingen zitten op rij 20 in het midden en het spektakel kon beginnen. Ik kreeg last van lichte benauwdheid. ‘Moet ik zo gaan kijken naar een stuk van drie uur over de oorlog. Tussen al die avondjurken en met schuim nog aan mijn schoenen.’ Ik zag er, merkte ik toen ik daar zat, als een huis tegenop.De voorstelling begon. Een halfrond projectiedoek met daarop de herkenbare torens van het concentratiekamp. Twee fluisterende stemmen. ‘Margot, wat heb jij gedroomd?’ Margot droomde van Palestina, lekker warm, overal kinderen en sinaasappelbomen. Ze begonnen dus aan het einde. Dat was mooi gedaan. Ik was meteen ontroerd, terwijl ik me ook kritisch afvroeg of dit de droom was van Margot of van Leon de Winter? Daarna vertelde Anne dat ze droomde dat ze in Parijs was. En daar schoof het projectiescherm voor de eerste keer open en zaten we in een café de Paris vlak na de oorlog. Anne kwam binnen. Ze leefde. Wat heerlijk! Ze ontmoette daar een charmante jongen, die uitgever bleek te zijn. Ik vond het geweldig. De ultieme wens van iedere overlever en zijn of haar familie. Dat het allemaal een boze droom was, de ze het toch overleefd hadden en dat je dan vrij en vrolijk een kippetje...